Mehmet Arısoy Dede
(1875 -1957)

Mehmet Arısoy Dede

Mevlâna Dergâhı’nın son mukim dervişi olan Mehmet Arısoy Dede, 1875 yılında Ankara’nın Hacı İvaz Mahallesi’nde dünyaya geldi, köklü bir aileye mensuptur. Babası, Yorgancı Oğulları’ndan Seyyid Mehmet Efendi’dir.

Küçük yaşlarda mahalle mektebinde tahsiline başlayan Mehmet Dede sırasıyla, Ankara Rüştiyesi’ni ve Mülkiye İdadisi’ni başarılı şekilde bitirir. Farsça hocasının ödev olarak verdiği Mesnevi’den bir parça, onun Hazret-i Mevlâna ile gönül bağlantısı kurmasına vesile olur.

Gönlünde yeşeren Mevlâna muhabbeti, Hazret-i Pîr’in de ona olan himmeti neticesinde, genç yaşlarda Konya yollarına düşer. Mevlâna Dergâhı’na kapılanıp çileye soyunur. “Hücrenişîn Derviş” liyakatına erişince, kendisine tahsis edilen hücreye yerleşir. Vefatına kadar da Mevlâna Dergahı’ndan ayrılmaz.Ondaki ilahi aşk ve Hazret-i Mevlâna muhabbeti o kadar güçlüdür ki, Cumhuriyet Döneminde çıkarılan türbelerin kapatılmasına ilişkin kanun bile, Türkiye’de sadece ona tesir etmez. Hep hususi ruhsatlarla Dergâh’ta kalır. Hz. Mevlâna bendesini koruması için Hasan Âli Yücel’i rüyasında uyarır.

Dedemiz, eşi bulunmaz bir gönül adamıdır, neyzendir, Mesnevîhan’dır, hattattır, İsmail Ankaravî’nin “Minhacü’l-Fukara” isimli eseri kendi hattıyla istinsah etmiştir. Yıllar boyu hücresi, yurt içi ve yurt dışı ziyaretçilerle dolup taşar. Misafirlerini hep eliyle ağırlar, hizmetlerine koşar. Arifane ve zarifâne sohbetlerde bulunur. Sayısız kerametleri müşahede edilir. Vefatından önce, Hakk’a yürüme zamanının geldiğini, haber verir.

Bir kerameti ilgi çekicidir. Müze müdürlerinden birisi, Hazret-i Mevlâna’nın kabrini açıp, mübarek cesetlerini görme düşüncesine kapılır. Her geçen gün bu arzusu şiddetlenmektedir. Mehmet Arısoy Dede bir gün o görevliye, Hazret-i Mevlâna’nın şu mesajını iletir:

“O düşündüğün şeyi yapmayacakmışsın!”

Aslında düşüncenin ne olduğunu Arısoy Dede de bilmemektedir. Mesele sonradan görevlinin düşüncesinin ne olduğunu açıklaması ile ortaya çıkar.

Sabahleyin erkenden çıkacağı ebedi yolculuğun hazırlığını yapan Mehmet Arısoy Dede, 10 Ekim 1957 Perşembe günü vefat eder ve Üçler kabristanında toprağa verilir.

Mehmet Önder Bey, Mehmet Dede’nin Arapça ve Farsça’nın yanında çok iyi Fransızca da bildiğini anlatır.

KAYNAKLAR

Uz, Ankaravî Mehmet Dede, Konya 2004;
A. Güner Sayar, Hasan Âli Yücel’in Tasavvufî Dünyası ve Mevleviliği, İst. 2002, s. 23, 28, 187, 189;
Mehmet Önder, Yeşil Kubbenin Gölgesinde, Ankara 1995, s. 107-108;
Mehmet Önder, “Ankaravî Mehmet Dede” Anıt, S.27, s. 10;
Refi Cevat Ulunay, ‘‘Bir Velinin Ardından’’, Milliyet 16 Ekim 1957.
Necati Elgin “Hücrenişin Mehmet Dede”, Anıt, S. 27 (Özel sayı);
Uz, “Arısoy Mehmet Dede” Konya Ansiklopedisi, 1911, 1/253.