Abdül-Mü’min Halife

Abdül-Mü’min Halife
(ö. 876/1471)

Konya velileri arasında adı geçen Abdü’l-Mümin Halife, Karamanoğulları Döneminde yaşamış; bilgin, musikişinas ve Kadiri şeyhlerinden ünlü bir kişidir. Sesi güzeldir, ney üfer. “Şeyhü’l-kâmil, âlimü’l-fazıl, nâsıhü’l-mülük” gibi pek çok sıfatlarla övülmüştür. Mü’min Halife, Karamanoğulları zamanında büyük bir ilim otoritesi olarak görülmektedir. Karamanoğlu İbrahim Bey kendisine büyük saygı gösterir. O döneminin hem meşhur şeyhi, hem de büyük âlimlerindendir. İnce Minare Medresesi’nde de müderrisliği vardır.

Karamanoğlu İbrahim Bey’in, Mü’min Halife’nin Konya’daki dervişlerini her türlü divanı tekliferden, vergilerden ve evlerine zorla misafir kondurmaktan af edilmeleri hakkında bir muafnâmesi vardır, II. Beyazid de, İbrahim Bey’in bu hükmünü aynen tanımıştır.

Hayatından bahsettiğimiz Selçuklu Döneminin büyük âlim ve devlet adamlarından Emirü’l-Haczade Mahmut, bugün Mü’min Halife’nin adını taşıyan Abdülmü’min Mescidi yanında bir hangâh, mektep ve darü’l-fukahadan müteşekkil bir külliye yaptırır. Mescidi de yeniden imar eder. Adı geçen mescid, ilk defa Selçuklular Döneminde yapılmış ve Meğâribe Mescidi olarak anılmıştı. İlk yapılış tarihi bilinmemektedir. Gerek mescide ve gerekse mescit yanındaki külliyeye zengin vakıfar tahsis edilmiştir. Aslında Mü’min Halife de zengin bir zattır. O da mescit için pek çok vakıf bıraktı.

Bugün Konya’nın, Zafer Meydanı eski GİMA Mağazası batısındaki sokağın hemen sağındaki dar sokakta yer alan bu tarihi mescit, zaman zaman tamir görmüş, 1961 yılında yeniden onarılmıştır. Selçuklu ve Karamanoğlu Devri özelliklerini taşıyan nadide tarihî eserlerimizden birisidir. Mescit, yanında tesis edilen tekkede, Mü’min Halife’nin uzun yıllar şeyhlik yapmış olması dolayısıyla onun adıyla anılmıştır. Mescidin yanındaki külliye zamanla yıkılmış ve günümüze gelememiştir.

Abdül Mümin Mescidi

Abdül Mümin Mescidi

Konyalı olan bu büyük âlim, külliyenin yapılmasından 23 yıl kadar sonra 876 /1471 yılında vefat etmiş ve Pir Esad Türbesi kuzeyindeki mezarlığa gömülmüştür. Bu mezarlık zamanla kaldırılmış ve buraları işyerleri hâline getirilmiştir. Mezarlık bozulurken Abdü’l-Mümin Halifenin ayak ve başucu taşları Konya Müzesi’ne kaldırılmıştır.

Günümüzde, bir hangâh, bir mektep ve bir dârü’l-fukahadan oluşan külliye yerinde şimdi küçük bir mescit kalmıştır.

KAYNAKLAR 

– Konyalı, a.g.e. s 283-284;
– Önder, a.g. e. s.133-134;
– N. Elgin, “Megaribe Mescidi Abd-al- Mü’min”, Konya 123/39-41.
– Uz, Konya Ansiklopedisi, s. I/21;
– Es, (Uz) a.g. ansiklopedi, s. 1/27.