Abdurrahman Gubârî

Abdurrahman Gubârî
(ö. 974/1567)

Akşehir’de doğdu. Akşehirli Abdullah Efendi’nin oğludur. Doğum tarihi malum değildir. İlk tahsilini memleketinde yaptı ve daha sonra okumak ve yükselmek için birçok ilim merkezini dolaştı. İstanbul’da Müslim ve Ali Çelebilerden ders gördü. Şeyh Hamdullahzade Dede’den yazı dersleri aldı. Nakşibendî büyüklerinden Abdülla-tif Efendi ile tanıştı ve ona intisap etti. Kanunî’nin Irak seferine ordu kâtibi olarak katıldı.

Kendisinde görülen kabiliyet ve liyakat dolayısıyla Kanunî’nin oğlu Şehzade Beyazıd’a muallim ve nedim tayin edildi, şehzadenin kardeşi Selim’le yapmış olduğu taht kavgasında kaybetmesi üzerine, onunla birlikte İran’a kaçmak üzere saklanmak mecburiyetinde kaldı.

Bir süre hapsedilen Gubârî, daha sonra afedilerek Hac Kadılığı (Sürre Emirliği)’na tayin edildi. İyi ve içli bir şair olan Abdurrahman Efendi, şiirlerinde “Gubârî” mahlasını kullandı. Farça ve Türkçe şiirler yazdı, uzun yıllar Mekke’de kaldı.

Eserlerinin pek çoğunu burada yazdı. Ve dervişane bir hayat sürdü. 974/1566-67 yılında Mekke’de vefat etti.

Tercii bendinde, tasavvufane yazmış olduğu bir bölüm şöyledir:

Nazar et dide-i can ile cihânı anla
Mahzen-i ilm-i ledün, mazharı hikmettir hep
Hikmet ü ibret ve her remzü işaret ne ki var
Hep Hudâ’dan sana tâlim ve hidayettir hep
Fehm için âlem-i Kübrayı ülülelbâbe
Suver-i âlem-i suğra heme surettir hep
Gafil olma gözün aç âlem-i kübrâsın sen
Sidre vü levhü kalem arş-ı muallâsın sen

Şehnâme, Şebistân-i Hayâl, Süleymanna-me, Kâbename, Meşahatname, Menasik-i Hac, Yusuf ve Züleyha eserlerinden bazılarıdır. Âlim, fazıl ve şair bir zat olan Abdurrahman Gubârî, aynı zamanda da iyi bir hattattır.

KAYNAKLAR

– Konyalı, Akşehir Tarihi, s. 644;
– Gönül Ayan, “Abdurranman Gubarî”, Konya Ansiklopedisi, Konya 2010, s. 1/10-11;
– Ali Alpaslan, “Gubari Abdurrahman”, DİA, 14/167-168.