Devlet Hatun

Devlet Hatun
Raziye Hatun

ö. 620 / 1223

Mihmandar Mahallesi’nde, Şems Türbesi’nin hemen arkasında ve Kınacı sokağının köşesinde, bugün Hatuniye veya Kütük Minare adıyla anılan bir mescit var.

Mamure ile ilgili vakfiyelerden öğrendiğimize göre, önceleri burada mescitle birlikte, bir medrese ve bir imaret mevcuttur. Mescidin kuzeyindeki bahçe yıkılan medrese yeridir. Zamanla bunların hepsi yıkılmış, yerinde sadece bir mescit yeri ile Selçuklu devrinden kalma, ikinci şerefesi yıkılmış bir minare ve minarenin doğusunda açık bir türbe kalmıştır. Bu türbe Devlet Hatun adında bir hanıma aittir.

Mehmet Önder Bey’e göre bu mamure Selçuklu devrinde, Selçuklu Sultanları soyundan El-Arûsî kızı Devlet Hatun tarafından yaptırılmıştır. Mescitle minare arasında ve doğudaki sandu-kasız mezarın Devlet Hatun’a ait olduğu söylenir.

Bu konuda İbrahim Hakkı Konyalı da şu fikirleri ileri sürer: “ Devlet Hatun: Bedreddin Biremanî’nin kardeşidir. Babaları da Danişmend Oğulları’ndan Muzafereddin Mahmud’dur. Devlet Hatun, 627 H. 1230 M. yılından evvel öldüğü için, kardeşi belki de bir zelzeleden yıkılmış olan mescidi tamir ettirmiş ve üstüne kendi adını kazdırmıştır.”

Konyalı, Devlet Hatun’un kardeşi Bedreddin’in de bu türbede metfun olabileceğinden bahseder.

Devlet Hatun

Devlet Hatun

Yine Konyalı’ya göre, Devlet Hatun’un esas adı Raziye’dir. Devlet Hatun Konya’daki bu mamureden sonra, Kadınhanı kazasında bir han yaptırıp, buraya da zengin vakıfar bağışlar. Önceleri Kadınhanı’nın adı; Saiteli iken, sonradan bu han dolayısıyla kaza; Kadınhanı olarak anılmıştır. Devlet Hatun’un vefatı, 620 H. 1223 M. yılıdır.

Verilen tarihe göre, Devlet Hatun Mevlâna’dan 20-30 yıl kadar önce vefat etmiştir. Mevlâna’nın çok sayıdaki kadın müritlerinden birisi olabilir. Ulu Arif Çelebi’nin hanımının adı da Devlet Hatun’dur.

KAYNAKLAR

– Efâkî, a.g.e. II/386;
– Önder, a.g.e. s. 131;
– Konyalı, a.g.e. s. 385;
– Bekleyiciler, a.g.e. s. 57-58.