Kürt Hacı Halil Efendi

Müsevvit Kürt Hacı Halil Efendi
(ö. 1339/1920)

Aslen Harputlu’dur. Hangi tarihte doğduğu bilinmemektedir. Harput’dan Kayseri’ye giderek orada ulemadan Hacı Torun Efendi namıyla meşhur, Mehmet Salih Efendi’nin derslerine devam edip icazet aldı.

Daha sonra Konya’ya gelen Hacı Halil Efendi, 1894 yılında adına bir medrese, bir cami ve bir de çeşme yaptırdı. Arabacı medresenin yapım yılı olarak 1894 yılını verirse de Halil Efendi, 1882 ve 1883 yıllarında bu medresenin müderrisi olup, bu yıllarda 35’er talebesine İbn-i Âbidîn, Akaid, Camî, Mirât, Celâl, Dürrü’n- Nacîve İzhar, 1884 yılında da 35 talebesine Celal, Dürrü’n-Nacî ve İzhar okuttu. Bu durumda 1894 tarihinin medresenin tescil tarihi olabeceğini düşündürmektedir. Halil Efendi’nin yaptırmış olduğu medrese, Hapishane Caddesi üzerinde, Kurdoğlu Medresesi namıyla tanındı. Bu medrese Atik Müftü Dairesi, Nuriye-i Sağir Medresesi olarak da anıldı. Kendisi bu medresede uzun süre müderrislik yaptı ve pek çok talebe yetiştirdi. Müftü Kadınhanlı Hacı Hüseyin Efendi zamanında, Müsevvit Hacı Hasan Efendi’nin yanında muavinlik yaptı. Hasan Efendi’nin vefatı üzerine de müsevvidliğe getirildi. Gevrakî Hacı Abdülkadir Efendi zamanında da müsevvidliğe devam etti, Gevrakî Hoca’nın vefatı üzerine görevinden istifa ederek Aziziye Camii’nde vaizliğini sürdürdü.

Hacı Halil Efendi, dört mezhebe göre fetva verebilecek güçte bir âlim olduğundan, orta Anadolu’da ortaya çıkan bütün fıkıh anlaşmazlıklarını çözecek tek merci olarak ün yaptı.

Müsevvit Kürt Hacı Halil Efendi

Müsevvit Kürt Hacı Halil Efendi

Konya’da üç oğlu ve damadı Bergamalı Müsevvid Hacı Hasan Efendi olmak üzere pek çok talebe yetiştirdi. icazet verdi. Mali durumu iyi olan Halil Efendi, cami ve medresesi için bir takım vakıfar da bıraktı. Müderrislik ve müsevvidlik görevi yanında, hem kendi yaptırmış olduğu camide, hem de Kapı Camii’nde vaazlar verdi.

Hacı Haydar Efendi de, ilk imamlığını Hacı Halil Efendi’nin yaptırmış olduğu camide yaptı ve ilk hatimle teravih namazını da bu camide kıldırdı.

Çok iyi Kürtçe bildiği için Cihanbeyli ve Kulu köyleri ile ilişki kurdu ve bu yüzden halk arasında Kürt Müsevvid olarak anıldı. l Rebiü-levvel 1339 (1920) tarihinde vefat etti ve Musalla Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Konya’nın tanınmış sanayicilerinden Mehmet Karacihan, merhumun torunu ile evlenmiştir.

KAYNAKLAR

KVS, 1300 H. /1882, 1301H. /1883, 1302 H./1884;
Arabacı, a. g. e. s. 235;
Uyar, Konya Bilginleri, S. 131-132. s. 35;
Sural, a.g.dizi yazı, 6 Ağustos 1975.