Şeker Furuş

Esas adı Hasan’dır. Şaban adında bir zatın oğlu olduğunu, Şekerfuruş Mesciti’nin Konya Mevlâna Müzesi’nde muhafaza edilen kitabesinden öğreniyoruz.

Gıyaseddin Keyhüsrev ve I. Alâeddin Keykubat dönemlerinde yaşamıştır. Şekercilik yaptığı için, Şeker Furuş unvanıyla anılmıştır. Zamanın büyük velilerinden ergin ve olgun bir kişidir. Açıktan keramet sahibi evliyalardandır. Tuzu şeker yapmak gibi kerametlerinden bahsedilir. Hoca Fakih’in müritlerindendir.

Şeker Furuş Mahallesi’ndeki, adıyla anılan mescidi, 617 H. 1120 M. yılında bu zat yaptırmıştır. Son zamanlarda restore edilen ve çevresi düzene sokulan mescit hâlâ hizmet vermektedir. Mescidin önündeki küçük hazire de sonradan kaldırılmıştır.

Mescidin bulunduğu mahalle, asırlardan beri Şekerfuruş Mahallesi olarak anılırken son bir değişiklikle çevresindeki mahallelerle birlikte Hacıfettah Mahallesi’ne dahil edilmiştir.

Şeker Furuş, hocası ve şeyhine olan bağlılığından dolayı türbesini, Hoca Fakih Külliyesi karşısına yaptırmış ve vefatında da buraya defnedilmiştir. Vefat tarihi bilinmemekle beraber, 1220 Milâdî yılından sonra vefat ettiği kesindir.

Şeker Furuş’un çarşıda adıyla anılan bir de hanı vardır. Ariferin Menkıbeleri’nde, Şeker Furuş Hanı’ndan bahsedilmesine rağmen, Şeker Furuş’tan bahsedilmemesi, Hoca Ahmet Fakih gibi onun da, Hazreti Mevlâna’nın olgun dönemlerinden çok önce vefat etmesine bağlanmaktadır.

Şeker Furuş Türbesi

Türbe, 19. yüzyıl sonlarına doğru harap olduğu için, Konya ulemasından Abdülbasr ve Konya Müftülerinden Gevrâki Hocalar tarafından tamir ettirilmişse de, sonradan bakımsızlık, ihmal hatta ihanetlerden dolayı tamamen yıkılıp yok olmuştur. Cenazeliği de toprak altında kalmıştır.

Türbenin büyük bir bölümü, türbenin içerisinde bulunduğu arazinin sahiplerinden Mehmet Salih’in Ali adında bir zat tarafından, bahçenin türbe yüzünden elinden alınacağı endişesiyle tamamen yıktırılmış, taşlarının bir bölümü Hoca Ahmet Fakih önündeki çeşme inşaatında kullanılmıştır.

Bugün türbe, Şeker Fabrikası alanı içerisinde yer almaktadır.

Meram Şeker Furuş Mescidi

Konyalı’nın anlattığına göre türbe, Musalla Kabristanı’ndaki Gömeç Hatun Türbesi tipine yakın bir planla yaptırılmıştır. Türbenin beşikörtüsü ve kemerinin yüzleri o paha biçilmez Selçuklu çinileri ile süslenmiştir. Türbenin üç metre kadar alt tarafı kesme taşlardan, üst tarafı ise tuğla ile kaplanmıştır.

Şimdi, bu tarihi ve nadide eser mevcut değildir. Son zamanlarda cenazeliğin üzeri Şeker Fabrikası müdürlerinden birisi tarafından saçla kapatılmıştır. Böylece tarihi bir türbenin yerinin kaybolması önlenmiştir.

KAYNAKLAR

Mehmet Muhlis – Ferit – Faik – Mümtaz Bahri, Konya Rahberi, 1339, s. 89;
Konyalı, Konya Tarihi, a. g. e. s. 542, 742;
Önder, a.g.e. s. 122-124;
ES. Muhtasar Konya Ansiklopedisi (Haz. Uz), s. 2/386-387.