Emir Celâleddin
Celâleddin Mahmud Müstevfi

Selçuklu Döneminin ünlü devlet adamla-rındandır. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Müşrifik (Evkaf Nazırlığı) ve Müstevfılik (Maliye Nazırlığı), Vezirlik, saltanat naipliği ve Teftiş Dairesi Teftiş Reisliği görevlerinde bulundu. Ayrıca Kayseri’de medreselerde müderrislik, Konya’da kadılık yaptı. Babası da Anadolu Selçuklu devlet adamlarının ileri gelenlerindendi. Bu sebeple Emirü’l-hac oğlu Celaleddin Mahmut olarak anılıyordu.

III. Gıyaseddin Keyhüsrev onu Müşrifik (Evkaf Nazırlığı) görevine getirmiş, Sahip Ata Fahreddin Ali’nin vezirlikten düşürülmesinden sonra bir süre de vezirlik görevinde, Fahreddin Ali’nin ikinci vezirliği döneminde de, uzun yıllar Müstevfilik (Maliye Nazırlığı) makamında bulunmuştur. Maliye Nazırlığı döneminde, mali işler düzeni son mertebesine yükselmiştir.

Adı Celâleddin Mahmud olduğu halde, daha çok Celâleddin Müstevfi unvanıyla anılmıştır. Hazret-i Mevlâna’nın sohbetlerinde bulunmuş ve ona mürit olmuştur. Kerimeddin Mahmud onu, zamanın dahilerinden ve bilginlerinden bir kişi olarak kabul eder ve hakkında şunları söyler:

“ Doğru sözlü, doğru özlü insanlık, örneği bir zat idi. Kerem ve kalem sahibi, yüksek seciyeli, bilgi ve fazileti yanında bir meşale gibi parlaktı. Müstevfilik makamı sanki onun için biçilmiş bir kaftandı.” (Aksarayî, s.179) Veliler listesinde yer alan Emir Celâleddin’in bu zat olduğu kanaatındayız.

Hayır sahibi bir zat olan Celâleddin Müstevfi, Konya’da döneminin en zengin hangâhını kurmuş ve ona pek çok vakıfar bağışlamıştır. Hükümet binası ile PTT arasında bir yere de, adıyla anılan Müstevfi Hamamı’nı yaptırmıştır. Hamamın yakınında bir de zaviyesi vardır. Mağribî adıyla anılan Abdülmü’min Mescidi de bu zat tarafından yenilenmiştir. Celâleddin Müstevfi’nin mamuresi de bu mescit yakınındadır. Ayrıca Külliyesi içerisinde bir de kitaplık kurmuştur.

Kadı Burhaneddin’in annesi, Emir Celaleddin Mahmud’un torunudur.

KAYNAKLAR

Ellâkî, a.g.e. s. 142, 624-625;
İbn-i Bibi, Selçukname, s. 88-97.
Aksarayi a.g.e. 1943, s. 162, 173, 176,179;
Konyalı, a.g,e. s. 926, 1066-1067;
Turan, a.g.e, s.525, 534, 539, 541;
Gölpınarlı, Mektuplar, s. 225-226;
Bekir Biçer, “Celaleddin Mahmut”, Konya Ansiklopedisi, s. 2/234-235.