Samtî Dede
(973/1565-1040/1630)

Mevlevi şair ve ariferinin ileri gelenlerindendir. Uzun yıllar Konya’da dergâhta hizmet ettikten sonra, Şam Mevlevihanesi’ne gönderildi ve orada vefat etti. Son derece sessiz ve sakin bir insan olduğu için “Samtî” unvanıyla anıldı.

Zamanının birçok ileri gelen büyüğünden istifade etti. Semaî ve Günahî Dedeler feyz aldığı kişiler arasındadır.

Çok iyi Arapça ve Farsça bilen Samtî Dede’nin, Farsça ve Türkçe şiirleri vardır. Veliler listesinde bir “Samt Baba” adı geçer. Samtî Dede ile Samt Baba’nın aynı şahıs olma ihtimali vardır.

Sultan Veled’e ait olduğu da söylenen meşhur bir rubaisinin tercümesi şöyledir:

Osmanlı Müelliferi’nde bu rubainin Samtî Dede’ye ait olduğunun ortaya çıktığından bahsedilir. Adı geçen eserde, ismin altında 973/1565, metin içerisinde de vefat tarihi 1040 H. 1630 M. olarak gösterilir. Bu duruma göre, birinci tarihin doğum tarihi olması gerekir.

Ben bilmez idim gizli ayan hep sen imiºsin
Tenlerde vü canlarda nihân hep sen imiºsin
Senden bu cihan içre niºan ister idim ben
Âhir bunu bildim ki cihan hep sen imiºsin.

KAYNAKLAR

Mehmet Tahir. a.g.e. C. 2. s. 377;
Bahattin Kahraman, a.g. makale, s. 277.