Akşehirli Mustafa Türâbî
(ö.990/1582)

Akşehir’de doğdu. Pîr Ali Efendi’nin oğludur. Türâbî olarak anılmıştır. Tahsilini Akşehir ve Konya’da tamamlayan Mustafa Efendi, zamanının büyük âlimlerinden Sadi Efendi’den ders ve feyz aldı. İlk görev yerlerinden birisi Bozkır’ın Ağrıs Köyü’dür. (980) Buraya elli akça ücretle müderris tayin edildi. Ağrıs, uzun yıllar Bozkır’ın ilim merkezlerinden birisi olmuştur.

984/1576 yılında Halep Müftülüğü’ne, daha sonra da Akşehir Halkalı Medrese müderrisliğine tayin edildi. Uzun yıllar müderrislik yaptı ve pek çok talebe yetiştirdi. 990/1582 yılında vefat etti. Adıyla anılan türbesinde metfundur.

İbrahim Hakkı Konyalı, kendi el yazısıyla yazmış olduğu Hidaye isimli eserinin Akşehir Halkevi Kütüphanesi’nde olduğundan bahseder ki, bu eseri vefatından elli yıl kadar önce Konya’da yazmıştır.

Âlim, fazıl bir zat olan Türâbî, aynı zamanda da iyi bir hattat ve şairdir. Kitabının üstüne kendi el yazısı ile şu beyti yazmıştır:

Kimsesiz hiç kimse yok her kimsenin var kimsesi
Kimsesiz kaldım meded ey kimsesizler kimsesi

Türâbî’nin bu beyti, edebiyatımızda meşhur beyitleri arasında yer alır. Türâbî’nin Türbesi, halk arasında Kayı Dede Türbesi olarak da anılmaktadır.

KAYNAKLAR

Ataî, Zeyl-i Şakayık s. 273-274;
Mehmet Tahir, a.g.e. s. 4/378;
Akşehir Tarihi, s. 673-674;
Tahsin Samur, Akşehir’deki Türk Mimarî Eserleri, Konya 1996, s.125;
M. Ali Uz, , “Akşehirli Mustafa Turabî” Konya Ansiklopedisi, s. 1/141-142.