Cihanbeylili Mehmet Emin Efendi
(1272/1855-1340/1924)

1272 H. 1855 M. yılında Cihanbey-li’nin Çeltik köyünde dünyaya geldi. Babası, çifçilik yapan Ali Ağa adında bir zattır. Mehmet Emin Efendi, ilk tahsilini müteakip medrese tahsiline Konya’da başladı ve daha sonra İstanbul’a giderek Beyazıd Camii dersiamlarından Nevşehirli Abdullah Hilmi Efendi’nin derslerine devam etti ve ondan icazet aldı.

Girmiş olduğu salâtin camileri cami vaizliği imtihanını kazandıktan sonra, İstanbul’un meşhur pek çok camiinde kürsi şeyhliği görevinde bulundu ve bu arada talebe de yetiştirdi.

Zamanının meşhur müderrislerinden olan Mehmet Emin Efendi, hizmetlerinden dolayı liyakat madalyası ile 4. rütbeden Osmanlı Nişanı ile taltif edildi.

Son görevi Süleymaniye Camii Kürsü Şeyhliği ve Beyazıd Camii dersamlığıdır, Mehmet Emin Efendi, bu görevlerde iken 1340/1924 yılında İstanbul’da vefat etti.

Kürsi Şeyhliği: Cuma günü, cuma namazından sonra vaaz edenler hakkında kullanılan bir tabirdir. Bunlara, Cuma vaizleri de denilir. Kürsi Şeyhliği, Cuma günü Arapça okunan hutbeyi namazdan sonra, lisan bilmeyen ve hatibin ne dediğini anlamayan cemaata izah maksadıyla ihdas edilmiştir. Kürsü Şeyhliği’nin en son derecesi Ayasofya Camii vaizliğidir. Kürsü Şeyhliği’nin sayısı bir zamanlar yedi iken, sonradan on bire çıkarılmıştır. Bu sayı da gösteriyor ki, Kürsi Şeyhliği, Osmanlı Döneminde önemli bir görevdir.

KAYNAKLAR

Ebu’l Ula Mardin, a.g.e. s. 271;
M. Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri sözlüğü, s. 2/345;
Uz, “Cihanbeylili Mehmet Emin Efendi”, Konya Ansiklopedisi, s.1/260.