Abdülehad Mehmet Efendi

Müftü Abdülehad Mehmet Efendi
(ö.1264/1848)

Aksaray’ın Eskil köyünde doğan Abdü-lehad Efendi, ilk tahsilini memleketinde yaptıktan, sonra Aksaray’a gitti. Orada zamanın ünlü bilginlerinden Hacı İbrahim Efendi’nin derslerine devamla ondan icazet aldı. Tahsilini ilerletmek için oradan Hadime geçen Abdülehad Efendi, Hâdimîzade Nüman Efendi’den de bazı fen ilimleri tahsil etti ve bir icazet de ondan aldı. Bundan sonra Konya’ya gelen merhum, Nakiboğlu Medresesi’ne müderris tayin edildi.

Abdülehad Efendi’nin Konya eğitim tarihinde önemli bir yeri vardır. Memlekete birçok öğrenci yetiştirdi. Öğrencilerinin çoğu müderris ve müftü payesine ulaştı.

Bir süre Konya müftülüğünde bulunan Abdülehad Efendi, bir ara da Sultan Selim Camii’nde vaizlik görevinde bulunduğu gibi bu camide de ders okuttu. Ulema arasında Darü’l-Hilafe Müderrisi (İstanbul payesi) diye tanındı.

Abdülehad Efendinin verdiği bir icazetin son sayfası

Abdülehad Efendinin verdiği bir icazetin son sayfası

Abdülehad Efendi, debdebe ve ihtişamı seven bir insandır. Hükümet veya başka bir yere giderken katırına binip yanına da birkaç uşak alırmış.

Nakşibendi tarikatına mensup olan Abdülehad Efendi, 1264-1848 tarihinde vefat etti. Mevlâna Dergahı Haziresi’nde metfun olup, kabir taşı kitabesi şöyledir:

Ya Hû
Menba-i ilm-i ilâhî fazıl-ı dânâ idi,
Hâdimi şeri Muhammed tâlib-i Mevlâ idi
Mukteda-yı ehl-i sünnet varis-i hayrü’l-beşer
Namına Abdülehad o şöhreta molla îdi
Yandırıp dû sad çerağ müfti-i zîbâ idi
Geldi hatiften nida-yı irciîye râm olup
Verdi cânın Hakk’ a dil bir dürri bî hemtâ idi
Müfti-i lafz-ı gariba nave-i feyz-i tarih o
Fatiha-hân hem zîba ihsan bu râ’nâ idi. 1264

İçelli Şeyh Mehmet Sadık Efendi, Şeyh Ahmet Efendi, meşayihten meşhur Kalender Efendi, meşayihten H. Mehmet Efendi, Müftü Kafalızade Mehmet Said Efendi ile Müftü Karahafızzade Hacı Mustafa Efendi, MüsevvitSofuzade Hasan Efendi merhumun talebelerinden bazılarıdır. Merhumun Mev’iza-i Hasene isimli bir telif eseri vardır.

KAYNAKLAR

– Arabacı, a.e.s. 353,
– Uz, “Abdülehad Mehmet Efendi” Konya Ansiklopedisi, Konya 2010, s. 18;
– Selçuk Es, Büyük Konya Ansikldopedisi. Anadolu’da Hamle, 24 Haziran 1968;
– Uyar, Konya Bilginleri. S. 127-128, s. 13;
– İcazetnameler.