Hüseyin Küçükkalay
( 1932-1999)
1932 yılında Konya’da doğdu. Babası Mustafa Efendi, annesi Fatma Hanım’dır. İlk tahsilini Konya’da Hakimiyeti Milliye İlkokulu’nda yaptı. Bir süre sanatla iştigal ettikten sonra merhum Hacıveyiszade ve Cemil efendilerden sarf ve nahiv dersleri aldı. Bundan sonra Suriye’ye gitti. Bir müddet Halep’de kaldı. Oradan Şam’a geçti, Şam’da Şer’i ilimler Enstitüsü’ne kaydoldu. Orta ve lise tahsilini burada tamamladı.
Abdülvehhab el-Hafız’dan fıkıh, Abdur-rahman ez-Zu’bi’den tefsir, Şeyh Halid’den Arap Dili ve Edebiyatı, Şeyh Naif Abbas’dan fıkıh usulü dersleri okudu. Ayrıca Şeyh Abdülkerim er-Rıfaî, Şeyh Ahmet el-Busravî, Şeyh Abdurrahman Ebu Tok, Şeyh Abdülgani ed-Dakı gibi meşhur hocalardan da muhtelif İslâmî ilimler tahsil etti. Bu enstitüyü bitirdikten sonra Bağdat Şeriat Fakültesine kaydoldu. Bu fakültede. Prof. Muhammed ez-Zehebî’den (Meşhur et-Tefsir ve’l Müfessirûn kitabının yazarı) tefsir, Prof. Bedr el-Mütevelli; fıkıh ve usul, Prof. Abdülkadir Cumeyli; bedî, beyan, maânî ve aruz, Prof. Ömer Bavezir; Arap Dili ve Edebiyatı hocalarıdır. Türkiye’ye döndükten ve yedek subay olarak askerliğini yaptıktan sonra, Konya Yüksek İslâm Enstitüsü’ne Arap Dili ve Edebiyatı öğretim üyesi tayin edildi. 1969 yılında merhum Prof. Dr. M. Tayyip Okiç yönetiminde doktorasını yaptı. Bu arada tefsir derslerini de okuttu. Fıkıh, Kelâm Bölüm Başkanlığı ve Müdür Yardımcılığı görevlerinde de bulundu. 1982 yılında isteğiyle emekliye ayrıldı.
Bundan sonra, tefsir öğretim üyeliği için, teklif gönderilen Kral Suud Üniversitesi Eğitim Fakültesi İslâmi İlimler Bölümü’ne gitti. Beş yıldan fazla burada tefsir, tefsir usulü dersleri okuttu. Bazı tezler yönetti ve tez savunmalarına münâkış üye olarak katıldı. Ayrıca bölümün müfredat programlarının lisans ve doktora hazırlanmasında komisyon üyeliklerinde bulundu.
Dr. Hüseyin Küçükkalay, Bağdat Şeriat Fakültesi’ni birincilikle bitirmiş ve bu fakülteyi ilk defa bir Türk’ün birinci olarak bitirmesi büyük olay olarak kabul edilmiş, bu olay bütün Bağdat gazetelerinde haber olarak verilmişti. Konu, zamanın Bağdat Öğrenci Müfettişi ve Kültür Ateşesi tarafından da resmi bir yazı ile Milli Eğitim Bakanlığımıza intikal ettirilmişti. İlgili belgeler ve Bağdat kadısı tarafından tasdik edilen elli beş sayfalık icazetnamenin ilgili bölümleri arşivimizdedir. Fakültede ders ve not çizelgelerinde, bilhassa tefsir ve hadis usûlü gibi önemli derslerde notları yüz üzerinden 99-100 puandır. O şartlarda bu, büyük bir başarıdır.
Son derece kibar ve hassas bir insan olan Dr. Hüseyin Küçükkalay, Arap dili ve edebiyatının bütün inceliklerine vakıftı. Zamanımızda emsali az bulunan gerçek bir ilim adamı idi. Bilhassa Kur’ân-ı Kerim, hadis-i şerif başta olmak üzere, eski Arapça kaynak eserlerin anlaşılmasında büyük yardımı olan ve şahit olarak gösterilen sayıda şiir ezberlemiş olması onun temayüz ettiği yönlerden birisi idi. Tefsir konusunda ihtisası olan Küçükkalay’ın, Arap dilini fasih olarak çok rahat konuşması; ilmî ve dinîhitabelerde bulunabilmesi, Arap hatiplerini bile hayrete düşürürdü. Âmmice denilen ve muhite göre değişen konuşma tarzlarını da çok iyi bilmekte idi. Konya’mızda böyle bir ilim adamının yetişmesi hepimiz için gurur vesilesidir.
Son derece zeki ve nüktedan bir insan olan Hüseyin Küçükkalay, sohbetlerin aranan adamı idi. Arif Etik Hoca ile karşılıklı lâtifeleri meşhurdur. Arif Hoca sohbetlerde özellikle onun bulunmasını arzu ederdi.
27.1.1999 tarihinde vefat eden Küçükkalay Üçler Kabristanı’nda metfundur.
Abdullah İbni Mes’ud ve Tefsir İlkesindeki Yeri, Kur’ân Dili Arapça, İslâm ve Kominizm. Gençler İşte Davanız (Tercüme), Kehf Suresinin Düşündürdükleri (Tercüme), Çocuklara Peygamber Kıssaları (Tercüme) eserlerinden bazılarıdır.
KAYNAKLAR
– Hayatı ile ilgili bilgi ve belgeler sağlığında kendisinden alınmıştır.