İçelli Tahir Efendi

İçelli Tahir Efendi
((1264/1848-1328/1912)

1264/1848 yılında Konya’da Çifte Merdiven Mahallesi Kınacı Sokağında doğdu. Çukur-bağlı Hacı Osman Efendi’nin büyük oğludur. İlk tahsilini yaptıktan sonra, babası ile Anamurlu Salih Efendi’nin rahle-i tedrisinde yetişti. Onlardan feyz ve ders aldı. Dört ayrı ilimde, Salih Efendi’den icazet almaya muvafak oldu. Ayrıca Kadınhanlı Hüseyin Efendi’nin de derslerine devam ederek icazet aldı. Gerekli imtihanları vererek Atâiye Medresesine müderris olarak atandı. Talebe arasında büyük şöhret kazandı. Tercüman Mahallesi’nde bir ev yaptırarak oraya yerleşti.

Babasının muhaddislik görevini de birlikte yürüttü. İplikçi Camiinde tertip dersleri okuttu. Pek çok öğrenci yetiştirdi. Tahir Efendi’nin Kadımir’i süratle ve kolaylıkla okuttuğu rivayet edilir. Sürat-i intikal sahibi ve keskin bir zekâya sahipti. Talebe imtihanlarında aza sıfatıyla bulundu. Âlim, fazil ve halim selim bir zattı. Zamanının kutbu olarak bilindi.

Tahir Efendi aynı zamanda da iyi bir hattattı. Hat hocası da Karakaş Mehmet Efendi’dir.

Zamanının büyük âlimlerinden Gilisralı Hacı Osman Efendi’nin kızı Zahide Hanım’la evlendi. Bu evlilikten biri kız, üç çocuğu oldu. En büyük çocuğu Şakire Hanım, Hacı İsa Ruhi Bolay’ın eşidir. Büyük oğlu Galleci Osman Oktaç, küçük oğlu ise Arif Oktaç’dır.

Arif Oktaç, Bardaslı Hacı Hasan Efendi’nin kızı Hatice hanımla evlidir. Bardaslı Hoca’nın eşi Ayşe Hanım da Hacı İsa Ruhi Bolay’ın kız kardeşidir.

1328/1912 yılında vefat etti ve Şems Mezarlığı’nda babasının yanına defnedildi. Tahir Efendi’nin doğum ve vefat tarihleri ile ilgili olarak, çok farklı tarihler verilmektedir. Aile büyükleri Tahir Efendi’nin altmış üç yaşlarında vefat ettiğini ifade etmektedir. Bu da dikkate alındığında verdiğimiz doğum ve vefat tarihlerinin doğru olduğu kabul edilebilir.

Tahir Efendi, zamanında veli olarak kabul edildiği gibi aile arasında da pek çok kerametinden bahsedilmektedir.

Tahir Efendi’nin küçük kardeşi Arif Efendi de, Fatih dersiamlarından olup, aynı zamanda da İstanbul Daru’l-Fünunu Şeriye bölümü müder-rislerindendi. Değerli talebeler yetiştiren Tahir Efendi’nin, Topçuzude Mehmet Arif Bey’in de yetişmesinde büyük rolü olmuştur.

KAYNAKLAR

Arabacı, a.g.e. s. 234;
Mahmut Sural, Veli Sabri Uyar’ın Defterlerinden, Konya’nın Sesi, 8 Aralık 1978;
Sural , a.g.dizi yazı 25 Eylül 1975;
İnşaat Mühendisi İsmail Özcan Oktaç ( d. 1930) 6.02.2012 tarihli bilgi.