Müftü Kafalızade Mehmet Said Efendi
(1226/1810-1291/1874)
1226 H. 1810 M. yılında Ermenek’de doğdu. Babası Mustafa, dedesi ise Süleyman Efendilerdir. Oğuzhan Türklerine mensuptur. Konya’da Kafalı Hoca namıyla tanındı. Meşhur Konya müftülerinden Abdülehad Efendi’nin talebelerindendi.
Konya’nın Kürkçü Mahallesi’nde 1866 yılında yaptırmış olduğu Sâdiye Medresesi’nde müderrislik yaptı ve yüzlerce talebe yetiştirdi. Arabacı, medresenin yapım tarihinin 1836 yılı olduğunu ve 1866 yılının medrsenin vakfiyesinin düzenlendiği tarih olduğunu belirtir.
Medrese Alâeddin Caddesi üzerinde İplik-çi Camii vakfı üzerine kurulmuştur. Medresenin bir kısmının üzerinden cadde geçirilmiş, kalan kısmı üzerinde şimdi Alâeddin Caddesi’ne bakan iki-üç katlı binalar vardır.
Medrese Saidiye-i Kebir/ Büyük Saidiye ve Saidiye-i Sagir/ Küçük Saideye medreseleri olarak iki medrese şeklinde faaliyet göstermiştir. Karatay Müftülüğü’nün bulunduğu parsel, medresenin yeridir.
Mehmet Said Efendi’nin vefat ettiği 1874 yılında medresesinde 160 talebesine, Mültekâ, Dürer ve Gürer okuttu. Talebe sayısının çokluğu dikkat çekicidir.
Ünlü bir fıkıh âlimi olan Said Efendi, bu gücünden dolayı 1282 H. 1865 M. yılında Konya Müftülüğüne getirildi.
Talebelerinden pek çoğu müftü olmuş, müderrislik yaptığı süre içerisinde altıyüzün üzerinde öğrencisine icazet verdi. Merhumun Iskat-ı Salât isimli bir de eseri vardır. Altmış öğrencisinin müftü olduğu rivayet edilir. Kırk yıla yakın müderrislik yapmıştır.
Mehmet Said Efendi, 1291 H. 1874 M. yılında vefat etti. Şems Mezarlığı’nda metfun olan merhumun, kabir taşı kitabesi şöyledir:
El-merhum ve’l-mağfur
Konya Müftüsü fuhul-ü kiramdan
Es-seyyid Mehmet Said Efendi’ nin
Ruhu için Fatiha 1291
Merhumun kardeşleri de ilmiye sınıfına mensuptur. Mehmet Said Efendi’nin soyundan pek çok âlim, fazıl ve değerli ilim adamları yetişti. Prof. Dr. Mustafa Kafalı ile Konya Tıp Fakültesi Hastahanesine büyük bir bölüm kazandıran İstanbul avukatlarından Doğan Kafalı, merhumun torunlarındandır.
KAYNAKLAR
KVS.1874; Önder, Konya Maarifi Tarihi, s. 50; Arabacı, a.g.e. s. 368;
Uyar, Konya Bilginleri. S. 127-128 s. 15;
M. Ali Uz-Mehmet Doğan, “Sadiye/Kafalı Medresesi” Akademik Sayfalar, C. 10, s. 306;
Sural, a.g. dizi yazı, 18 Ekim 1975.