Memiş Efendi’nin Ve Torunları
Büyük âlim ve mana sultanlarından Memiş Efendi’nin çocukları ve torunlarından memleket ilim ve irfanına hizmet eden, pek çok büyük âlim ve fazıl insan yetişti, o muhterem insanın soyu, Konya ve Karaman’ın en meşhur aileleleri arasında yer aldı.
Memiş Efendi ahfadından merhum Mehmet Öncü Bey’in notlarından öğrendiğimize göre, Memiş Efendi’nin dört hanımından yedi oğlu, dört kızı oldu.
İlk hanımı Ali Çerçi köyünden Samet Hoca’nın kızı Havva Hanım’dır. Bu hanımından Havva adında bir kızı oldu. Bu kızı Hoca köylü Softa Hoca ile evlenmiş olup, aynı köy mezarlığında metfundur. Yeni Meram gazetesi yazarlarından Fevzi Uçar’ın büyük ninesidir.
İkinci ailesi, Hoca köyünden Hâlim Efendi’nin kızı Gümüş Kadın’dır. Bu hanımından üç oğlu, iki kızı olmuştur. Oğulları sırasıyla, büyük oğlu Şeyh Muhammed Bahaüddin Efendi, ortanca oğlu Mustafa Asım Efendi ve diğer oğlu Abdullah (Uheyd) dır.
Mustafa Asım adındaki oğlu, uzun yıllar Bozkır Müftülüğü’nde bulunmuş ve halk arasında Koca Müftü olarak anılmıştır. Hocaköy’de metfundur. Bu zatın oğlu olan Zühtü Efendi de babasından sonra Bozkır Müftülüğünde bulunmuştur. Zühtü Efendi’nin hanımı, Mehmet Öncü Bey’in halasıdır.
Sıddık adındaki diğer oğlu da ulemadan olup, Hoca Köyü’nde yaşadı ve orada vefat etti. Pek çok talebe yetiştirdiği söylenir. Ubeyd (Abdullah) Efendi de Hocaköy’de vefat etti.
Bu ikinci hanımından olan kızı Fatma, Bozkır Şeyhi Abdullah Efendi ile evlenmiştir. Delibaşı İsyanı’nda adı geçen müderrislerden Abdülhâlim Hoca ile Ziya Tanrıkulu’nun babası Abdullah Efendi bu kızının çocuklarıdır. Şu duruma göre, rahmetli Ziya Tanrıkulu hem anne, hem de baba tarafından Memiş Efendi’ye mensuptur. Ziya Tanrıkulu’nun annesi Hatice Hanım da Hasan Kudsi Efendi’nin kızıdır. Bu hanımından olan diğer kızı Ayşe Hanım ise Avdan Şeyhi Hacı Zahreddin Efendi ile evlenmiş ve vefatında, Avdan mezarlığına defnedilmiş-tir. Bu Ayşe Hanım, kumaş tüccarı Mehmet Öncü Bey’in öz ninesidir.
Üçüncü ailesi, Bozkır Şeyhi’nin kızı Emiş Kadın’dır. Bundan da oğlu Karaman’da metfun bulunan Şeyh Halid Efendi ile Kübra adındaki kızı olmuştur. Bu hanımından olan diğer bir oğlu da Sıddık Efendi’dir. Memiş Efendi’nin bu oğlu da ulemadandır. Hoca köyü’nde yaşamış, pek çok talebe yetiştirmiş ve orada vefat etmiştir. Aynı köyde metfundur.
Dördüncü hanımı ise, Şeyhi Ödemişli Hasan Kudsi Efendi’nin dul eşi Emine Hanım’dır. Şeyhinin vasiyeti üzerine bu hanımla evlenmiş ve bundan da en küçük oğlu Hasan Kudsi Efendi olmuştur. Emine Hanım’ın yanında getirdiği Ödemişli Hasan Kudsi Efendi’nin kızı olan Ayşe Hanım da sonradan Şeyh Bahaüddin Efendi ile evlenmiştir.
Memiş Efendi’nin ilk hanımlarından birisinden olan ve onsekiz yaşlarında bir delikanlı iken ölen oğlu Zeynelâbidin Efendi de, babasının sağlığında vefat etmiş ve Karacahisar köyünde defnedilmiştir.
Bugün merhum Memiş Efendi’nin soyundan yüzlerce torunu Hocaköy’de, Karaman’da, Konya’da hattâ Amerika’da yaşamaktadır. Erenmemiş’ler, Çakılcı’lar, Filizer’ler, Yücesoy’lar, Eminoğlu’lar, İzi’ler, Ülgen’ler, Altan’lar, Öncü’ler, Tanrıöver’ler hep bu soya mensup oldukları gibi, Uğurlu’lar (Dr. A. Said Uğurlu), Yılmazlar (Muhakemat Müdürü Mehmet Yılmaz), Özparlak’lar gibi nice aile de bu aileden kız alarak bunlarla hısım olmuştur. Bu ailenin bir bölümü de Muhammed Hadimi soyu ile karışmıştır. Bir tefahür meselesi olmaktan ziyade, bir insanın soyunu, sopunu bilmesi bakımından, bu büyük aile için müstakil bir eser vücuda getirilse yeridir. Zira bu ailede, yirminin üzerinde büyük âlim yetişmiştir. Hele Ziya Efendi gibi bir âlim, dünyaya çok az gelmiştir.
Memiş Efendi’nin çocuklarından Şeyh Muhammed Bahaüddin, Şeyh Halid ve Hasan Kudsi Efendiler ile torunlarından Muhammed Zeynelâbidin, Muhammed Rıfat Efendi ve Şeyhza-de Allâme Ahmet Ziya Efendi, Konya’da daha çok tanınmış ve ün yapmışlardır. Bunların hayatları üzerinde ayrıca durulacaktır.
KAYNAKLAR
– İsmail Bilgili-Ahmet Çelik, Muhammed Kutsi El-Bozkîrî, Konya 2011
– Mehmet Öncü’den alınan bilgi.