Sarı Yakup

Sarı Yakup
(ö. 833/1429)

Çelebi Sultan Mehmet Devri âlimlerinden olan Sarı Yakup, Konya’da doğdu. Doğum tarihi malum değildir. İlk tahsiline Konya’da başlayan Sarı Yakup, İran ve Arap ülkelerine gitti, zamanın meşhur âlimlerinden istifade ile tahsilini tamamlayıp Konya’ya döndü. Bir ara da arkadaşı Kara Yakup’la Bursa’ya giderek Molla Fenarî’nin derslerine devam etti. Molla Fenâri, Zamanın büyük âlimlerinden ve Osmanlı Devleti’nin ilk Şeyhü’l-İslâmlarındandır. Altı yıl Şeyhülİslâmlık, Bursa Kadılığı ve müderrislik yaptı.

Molla Fenâri, bir davada, İslâm’ın aradığı şartların bulunmaması sebebiyle Yıldırım Beyazıd’ın şahidliğini kabul etmeyecek kadar cesur bir din âlimi, âdil bir kadıdır. Somun-cu Baba diye tanınan Hamid-i Aksarayî’den ders ve feyz aldı. Bir ara padişahla arası açılınca, Konya’ya geldi ve bir süre Karaman Beyi’nin ısrarı üzerine Konya’da kalarak, müderrislik yaptı. Kara Yakup’la Sarı Yakup gibi iki büyük âlimi yetiştirdi ve her zaman da bu iki talebesi ile iftihar etti.

Sarı Yakup uzun süre Konya’da çeşitli medreselerde müderrislik yaptı ve kitaplar yazdı. Fıkıh, kelam ve hadis ilminde zamanının büyük âlimlerindendi. Şakaik-i Nümaniye’de muhakkik, müdakkik ve kerimü’l-ahlak bir âlim olarak tanıtılan Sarı Yakup, bir eseri ile “İnnâ lenansuru rusulena” ve “Ve yaktülünennebiyyine bi gayrı hakkın” ayeti kerimelerinin arasında, zahirde görülen tenakuzu geniş bir şekilde izah etti.

Kendisine bir mesele sorulduğunda, o meselenin inceliklerini bütün detaylarına kadar anlatır. Soranlarda hiç bir şüphe eseri bırakmaz-mış. Sarı Yakup, Bursa’da zamanının yegâne âlimi, Molla Yegan’la da görüşür ve onun sohbetinde bulunur. Kendisi Molla Yegan’a bazı hâllerini arzeder. Molla Yegan da ona izaz ve ikramda bulunur, çok hürmet gösterir.

Sarı Yakup

Sarı Yakup

Kendisinin anlattığına göre, âlem-i rüyada Hazreti Peygamber Sallallahü aleyhi vesellem’i görür ve ona: “Âlimlerin etleri zehirlidir, kim haklarsa hasta olur. Kim yerse ölür.” hadis-i şerifini sorar ve istediği cevabı alır.

“Risale-i Menasıkü’l-Hac” isimli kıymetli bir kitabı da olan Sarı Yakup, kendi adıyla anılan kabristanında, Sarı Yakup camiinin hemen kuzeyinde metfundur.

Vefat tarihi 833/1429’dur. Geniş bir semt onun adını taşır.

KAYNAKLAR

Mecdi Efendi a.g.e. s. 83-84;
Konyalı, a.g.e. s. 349.
M. Ali Uz, “Molla Fenarî’nin Konya Serüveni”, Merhaba gazetesi eki, Akademik Sayfalar, 12 Ekim 2011, s. 417-428.